Apelacja od wyroku karnego jest jednym z dostępnych środków zaskarżenia przewidzianych przez polskie prawo tj. ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Postępowania Karnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r., poz. 1749).
Apelacja jako środek zaskarżenia musi spełniać ściśle sprecyzowane przez przepisy wymogi formalne. Przede wszystkim apelacja musi być sporządzona na piśmie i wnosi się ją do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie, o czym przesądza art. 428 § 1 k.p.k. Nie ma więc możliwości złożenia apelacji w innej formie aniżeli pisemna, w szczególności ustnie do protokołu czy też przy wykorzystaniu poczty elektronicznej.
Apelacja jest więc niewątpliwie pismem procesowym, a skoro tak, to powinna w pierwszej kolejności uwzględniać wszystkie elementy opisane w art. 119 § 1 k.p.k., do których zalicza się:
- oznaczenie organu, do którego jest skierowane, oraz sprawy, której dotyczy
- oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo
- treść wniosku lub oświadczenie, w miarę potrzeby z uzasadnieniem
- datę i podpis składającego pismo
W przypadku apelacji, jak również w przypadku pozostałych pism procesowych będących środkami odwoławczymi (np. zażalenie, skarga) – doprecyzowanie powyższych wymagań co do treści zostało ujęte w art. 427 § 1 k.p.k. Przepis ten narzuca wnoszącemu apelację, aby w jej treści:
- wskazał zaskarżone rozstrzygnięcie lub ustaleniu,
- sformułował zarzuty stawiane rozstrzygnięciu ustaleniu
- podał – czego się domaga
Z powyższego wynika, że konstrukcja apelacji powinna opierać się na trzech najważniejszych elementach, które można określić w następującym brzmieniu i kolejności: ZASKARŻAM, ZARZUCAM, WNOSZĘ.
Ponadto należy pamiętać, że jeśli apelacja pochodzi od oskarżyciela publicznego, obrońcy czy też pełnomocnika, to powinna swoim zakresem treściowym obejmować również uzasadnienie.
W sytuacji, gdyby apelacja nie spełniała wymogów formalnych, to w trybie art. 120 k.p.k. wzywa się osobę, od której apelacja pochodzi – do usunięcia stwierdzonych braków w terminie 7 dni. W razie uzupełnienia braków w terminie – apelacja wywołuje skutki od dnia jej wniesienia. Natomiast w razie nieuzupełnienia w zastrzeżonym terminie braków – apelację uznaje się za bezskuteczną.
Pamiętać należy również, że w odniesieniu do apelacji od wyroku sądu okręgowego – ustawodawca wprowadził w art. 446 § 1 k.p.k. tzw. „przymus adwokacki”. Oznacza to, że apelacja od wyroku sądu okręgowego musi być nie tylko sporządzona, ale i podpisana przez adwokata lub radcę prawnego. Ponadto do apelacji sporządzonej przez obrońcę, pełnomocnika, oskarżyciela publicznego dołącza się odpowiednią liczbę odpisów dla stron przeciwnych. Do apelacji wnoszonej do sądu apelacyjnego dołącza się dodatkowo jeden odpis. Skutkiem złożenia apelacji przez osobę nieuprawnioną – jest zgodnie z art. 429 § 1 k.p.k. – odmowa przyjęcia apelacji przez prezesa sądu pierwszej instancji.
WAŻNE ORZECZNICTWO:
Postanowienie SN z dnia 26 marca 2009 r., sygn. akt I KZP 39/08
„Nie wywołuje skutku procesowego w postaci wniesienia środka odwoławczego oświadczenie procesowe strony przesłane w formie dokumentu elektronicznego, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 18 września 2011 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450 z późn. zm.), albowiem zarówno w procedurze wykroczeniowej, jak i w procedurze karnej taka forma czynności procesowej nie jest przewidziana”.
