Sankcja kredytu darmowego
Kancelaria Lexitor
Sankcja kredytu darmowego
1. Podstawy prawne
1.1 Art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim – dotyczy kredytów konsumenckim udzielonych po dniu 18 grudnia 2011 r. (data wejścia w życie ustawy o kredycie konsumenckim), który stanowi implementację art. 23 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG.
2. Konstrukcja kredytu darmowego
Każda umowa o kredyt konsumencki musi zawierać ściśle określone elementy, które mają przede wszystkim charakter informacyjny. Ich wykaz zawiera art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim. Aby skorzystać z kredytu darmowego, konieczne jest złożenie przez kredytobiorcę oświadczenia na piśmie, które ma charakter prawokształtujący. W doktrynie prawnej (opiniach komentatorów) oraz w niektórych orzeczeniach sądowych pojawia się pogląd, według którego sankcja kredytu darmowego powinna być uwzględniana z urzędu. Zwolennicy tej teorii powołują się w tym zakresie na wykładnię historyczną i celowościową. Osobiście uważam jednak, że warunkiem skorzystania z sankcji kredytu darmowego jest złożenie pisemnego oświadczenia przez kredytobiorcę, co znajduje uzasadnienie w wykładni językowej.
3. Skutki kredytu darmowego
Brak niektórych z elementów lub ich nieprawidłowe określenie w umowie o kredy konsumencki skutkować będzie przekształceniem kredytu w kredyt tzw. darmowy. Podkreślić należy, że wystarczające jest nawet jedno uchybienie np. błędne wskazanie „całkowitego kosztu kredytu” czy też „rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania” w treści umowy o kredyt konsumencki, aby nastąpił skutek w postaci kredytu darmowego (oczywiście po złożeniu stosownego oświadczenia). Każdy brak w umowie musi być jednak starannie analizowany, albowiem nie każdy będzie kwalifikował umowę do kredytu darmowego np. omyłka pisarska.
W przypadku umowy o kredyt konsumencki – skutkiem oświadczenia o tzw. kredycie darmowym będzie prawo do spłaty kredytu według ustalonego harmonogramu bez odsetek i innych kosztów, zaś jeśli zostały one już uiszczone – kredytobiorca będzie uprawniony do ich odzyskania.
W praktyce banki konsekwentnie odmawiają dobrowolnego uznawania roszczeń kredytobiorców z tytułu kredytu darmowego. Wynika to przede wszystkich z ich interesu ekonomicznego, ale również z braku osób posiadających wiedzę i kompetencje do rozpatrywania często zawiłych kwestii prawnych w instytucjach bankowych. Dlatego też najczęściej sprawy z tytułu kredytu darmowego znajdują swój finał w sądach.
4. Termin do złożenia oświadczenia o kredycie darmowym
Wynosi on 12 miesięcy od dnia wykonania umowy o kredyt konsumencki. Pojęcie wykonania umowy należy odnosić od obydwu jej stron, wszak umowa kredytu ma postać umowy dwustronnie zobowiązującej. Warto w tym zakresie zauważyć, że zgodnie z art. 52 ustawy o kredycie konsumenckim kredytodawca jest zobowiązany do rozliczenia kredytu w terminie 14 dni od daty jego spłaty w całości. Może się więc okazać, że kredyt udzielony np. w 2012 r., który nie został prawidłowo rozliczony przez bank np. poprzez zaniechanie obowiązku zwrotu części prowizji – będzie możliwy do przekształcenia w kredyt darmowy.
5. Przykład
W 2018 r. małżeństwo K.L. i M.L. zawarli umowę o kredyt konsumencki z bankiem B. w Warszawie w kwocie 126 000 zł, z tytułu którego uiścili m.in. prowizję za udzielenie kredytu w kwocie ok. 14 000 zł. Analiza treści umowy doprowadziła do konkluzji, że zawiera ona braki w postaci m.in. błędnie określonej wartości „całkowitego kosztu kredytu” i wartości „rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania kredytu”
Na skutek powyższego kredytobiorcy skorzystali z uprawnienia do kredytu darmowego, co wiąże się z obowiązkiem banku do zwrotu odsetek i prowizji za udzielenie kredytu w łącznej kwocie ok. 45 000 zł.
Zapraszamy do współpracy
Doradców kredytowych
Pośredników pożyczkowych
Doradców finansowych
Doradców odszkodowawczych
Oferujemy atrakcyjny model współpracy i wynagradzania.
