Lexitor wygrywa w TSUE
Lexitor kontynuując prokonsumencki kierunek swoich działań doprowadził do wszczęcia kolejnego postępowania przed TSUE w sprawie o sygn. C-472/23, która dotyczy uprawnień i roszczeń kredytobiorców z tytułu sankcji kredytu darmowego. Lexitor był stroną ww. postępowania.
W powyższym postępowaniu, TSUE również podzielił pogląd Lexitor, który dotyczył zagadnień związanych z sankcją kredytu darmowego uregulowanej w art. 45 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Należy w tym miejscu wyjaśnić, że sankcja kredytu darmowego jest instrumentem prawnym, pozbawiającym kredytodawcę zysków w postaci odsetek kapitałowych oraz innych należnych mu kosztów kredytu, w przypadku, gdyby dopuścił się określonych naruszeń w treści umowy o kredyt konsumencki, głównie mających charakter informacyjny,. W takiej sytuacji, kredytobiorca, po złożeniu stosownego oświadczenia wskazującego określone zarzuty wobec treści umowy o kredyt konsumencki, spłaca kredyt bez odsetek i innych kosztów należnych bankowi oraz jest uprawniony do odzyskania tej ich części, którą już zapłacił.
TSUE w orzeczeniu z dnia 13 lutego 2025 r. w ww. sprawie Lexitor sygn. C-472/23 stanął więc po raz kolejny po stronie kredytobiorców, podtrzymując i utrwalając swój prokonsumencki kierunek.
Z jego treści wynika kilka ważnych wniosków dla kredytobiorców, którzy chcieliby skorzystać z uprawnienia, jakim jest sankcja kredytu darmowego.
Po pierwsze – sankcja kredytu darmowego, czyli pozbawienie banku prawa do odsetek i kosztów pozaodsetkowych należnych kredytodawcy, może być zastosowana niezależnie od stopnia i wagi naruszeń oraz obowiązków informacyjnych, o ile może to utrudnić konsumentowi ocenę zakresu jego zobowiązań. W takiej sytuacji kredytobiorca może powołać się choćby na jedno naruszenie i będzie ono zgodne z zasadą proporcjonalności sankcji kredytu darmowego.
Po drugie – wskazanie w treści umowy kredytowej warunków i okoliczności uzasadniających zwiększenie opłat kredytowych, których wystąpienie trudno zweryfikować (a tak jest bardzo często w praktyce stosowanych umów kredytowych), stanowi naruszenie obowiązków informacyjnych, prowadzące do zastosowania sankcji kredytu darmowego.
W zakresie RRSO, TSUE stwierdził, że art. 10 ust. 2 lit. g) dyrektywy 2008/48 należy interpretować w ten sposób, iż obowiązek wskazania RRSO w umowie o kredyt w sposób jasny i zwięzły nie ogranicza się do zakazu zaniżania go, ponieważ błędne wskazanie RRSO może również zasadniczo polegać na zawyżeniu jego wartości. Wobec powyższego, błędne wskazanie RRSO, wynikające z naliczania oprocentowania od kredytowanych kosztów jako praktyki sprzecznej z przepisami dyrektywy 2008/48 i ustawy o kredycie konsumenckim, stanowić powinno poważne naruszenie, uzasadniające zastosowanie sankcji kredytu darmowego.
Lexitor – TSUE sprawa C-383/18
W dniu 11 września 2019 r. – po trwającym ponad rok postępowaniu sądowym, którego stroną była Lexitor Sp. z o.o. – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu wydał wyrok w sprawie interpretacji przepisu art. 49 ustawy o kredycie konsumenckim w zw. z art.16 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.U. 2008, L133, s. 66; sprostowania: Dz.U. 2009, L 207, s. 14; Dz.U. 2010, L199, s. 40; Dz.U. 2011, L 234, s. 46).
Przypominamy, że spór dotyczył tego, czy prowizja kredytowa oraz inne koszty kredytu powinny podlegać rozliczeniu i częściowemu zwrotowi na rzecz kredytobiorcy w sytuacji, gdy ten dokonał wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego. Instytucje finansowe stały na stanowisku, że prowizja kredytowa jako opłata nie mająca związku z okresem kredytowania nie powinna podlegać zwrotowi. Z naszej strony natomiast podnosiliśmy, że obowiązek obniżenia kosztów kredytu w związku z jego wcześniejszą spłatą – powinien obejmować również prowizję, która zwłaszcza w polskich realiach jest pobierana przez instytucje finansowe w wysokich kwotach, stanowiących nawet wielokrotność odsetek.
Trybunał Sprawiedliwości ostatecznie przyznał rację naszej Spółce poprzez przyjęcie poglądu, że:
„Artykuł 16 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG należy interpretować w ten sposób, że prawo konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta.”
Rozstrzygnięcie TSUE traktujemy jako duży sukces naszej Spółki, który potwierdza prawidłowość naszych dotychczasowych działań, a jednocześnie rozstrzygnięcie to powinno wywierać doniosłe skutki dla wszystkich konsumentów w Polsce, którzy dokonali spłaty kredytu konsumenckiego przed terminem.
